1.1. Wyciąg z TU108.11.853-87
Niniejsze warunki techniczne mają zastosowanie do wykrojów części z zakupionych wyrobów walcowanych przeznaczonych do wyrobów energetycznych.
Niniejsze warunki techniczne nie mają zastosowania do elementów złącznych przeznaczonych do wyrobów objętych "Przepisami projektowania i bezpiecznej eksploatacji urządzeń i rurociągów elektrowni jądrowych" PN AE G-7-008-89.
Niniejsze warunki techniczne zostały sporządzone z uwzględnieniem wymagań "Warunków 01-1874-62", "Zasady projektowania i bezpiecznej eksploatacji urządzeń i rurociągów elektrowni jądrowych" PN AE G-7-008-89, "Warunki szczególne dostaw urządzeń, sprzętu, materiałów i wyrobów dla obiektów energetyki jądrowej".
Przykłady oznaczeń konwencjonalnych stosowanych przy składaniu zamówienia:
Półfabrykat wykonany ze stali gatunku KhN35VTYu-VD, grupa badawcza II, kategoria wytrzymałości KP 640, wykonany według TU 108.11.853-87:
"KhN35VTYU-VD Gr.II KP 640 TU 108.11.853-87"
Półfabrykat wykonany ze stali gatunku KhN35VTYu-VD, grupa badawcza I, twardość 285-363 HB, wykonany według TU 108.11.853-87:
"ХН35ВТУ-ВД Gr.І 285-363 NV TU 108.11.853-87"
Półfabrykat wykonany ze stali gatunku ХН35ВТ, grupa badawcza V, kategoria wytrzymałości KP 390, z normami badań ultradźwiękowych wg klasy I:
"ХН35ВТ Gr.V KP 390 UZK klasa. I TU 108.11.853-87"
Wykrojnik wykonany ze stali gatunku 20X13, grupa badawcza U, kategoria wytrzymałości KP 440, z badaniem ultradźwiękowym:
"20Х1З Gr.U KP 440 UZK TU 108.11.853-87"
1. WYMAGANIA TECHNICZNE
1.1. Wymagania ogólne.
1.1.1. Wykroje części muszą odpowiadać wymaganiom niniejszych warunków technicznych oraz rysunkom producenta.
1.1.2. Zakupione wyroby walcowane, w zależności od gatunku stali, należy dostarczyć do producenta zgodnie z tabelą 1.
1.2. Wymagania produkcyjne.
1.2.1. W zależności od wymagań stawianych wykrojom części walcowanych, warunków ich eksploatacji oraz rodzaju i zakresu badań, wykroje dzieli się na pięć grup badawczych zgodnie z tabelą 2.
1.2.2. Przydziału przedmiotu obrabianego do konkretnej grupy badawczej dokonuje biuro konstrukcyjne producenta.
1.2.3. Półfabrykaty poddawane są obróbce cieplnej zgodnie z procedurami producenta, uzgodnionymi z organizacją zajmującą się nauką o materiałach.
początek l 4
Tabela 1
| Gatunek stali | Standard lub specyfikacja, zgodnie z którym przyjmuje się skład chemiczny |
Warunki standardowe lub techniczne dostawy wyrobów walcowanych | Status dostawy |
| 14Х17Н2 | GOST 5632-72 | GOST 5949-75 | pręty i paski |
| 11Х13Н3 | TU 14-1-2139-77 | TU 14-1-2139-77 | To samo |
| ХН35ВТ (ЭИ 612) | TU 14-1-272-72 | TU 14-1-272-72 | -"- |
| 10Х11Н20Т3Р (EI 696) | TU 14-1-1671-76, GOST 5632-72, TU 14-131-432-79 |
TU 14-1-1671-76, GOST 5949-75, TU 14-131-432-79 |
pręty |
| ChN35VT-VD (EI 612-VD) | TU 14-1-1665-76 | TU 14-1-1665-76 | To samo |
| 25Х17Н2Б-Ш | TU 14-1-1062-74 | TU 14-1-1062-74 | pręty i paski |
| ChN35VTYu-VD (EI 787-VD) | TU 14-1-850-74, GOST 5632-72 | TU 14-1-850-74, TU 14-1-1589-76 | pręty |
| 20X13 | GOST 5632-72 | GOST 5949-75 | To samo |
| 30X13, 30X13-SH | GOST 5632-72 | GOST 5949-75 | -"- |
| 40X13 | GOST 5632-72 | GOST 5949-75 | -"- |
| 07Х16Н4Б, 07Х16Н4Б-Ш | TU 14-1-3573-83 | TU 14-1-3573-83 | -"- |
| 18X13N3 | TU 14-1-2139-77 | TU 14-1-2139-77 | pręty i paski |
| 25X1MF | GOST 20072-74 | GOST 20072-74 | To samo |
| 38ХН3МФА | GOST 4543-71 | GOST 4543-71 | -"- |
Uwagi:
1. Do produkcji części wyposażenia elektrowni jądrowych objętych "Zasadami projektowania i bezpiecznej eksploatacji wyposażenia i rurociągów elektrowni jądrowych" dopuszcza się stosowanie następujących gatunków stali i stopów: 14Kh17N2, KhN35VT, KhN35VT-VD, 10Kh11N20T3R, 20Kh13, 30Kh13, 30Kh13-Sh, 07Kh16N4B, 07Kh16N4B-Sh, 25Kh1MF, 38KhN3MFA. Gatunek stali 38KhN3MFA nie jest stosowany do części spawanych.
2. Jakość powierzchni półfabrykatów musi odpowiadać wymaganiom określonym w dokumentacji technicznej dotyczącej dostawy danego wyrobu walcowanego.
3. Półfabrykaty części wykonane z wyrobów walcowanych dostarczonych zgodnie z TU 14-1-1671-76 i TU 14-131-432-79 mogą być stosowane do urządzeń elektrowni jądrowych wyłącznie zgodnie z niniejszymi warunkami technicznymi.
początek l 5
Tabela 2
| Grupa pustych miejsc | Rodzaje testów | Zakres badań kontrolnych po obróbce cieplnej | ||||
Twardość, % |
Właściwości mechaniczne | Badanie ultradźwiękowe (UZK) |
Badanie odporności na korozję międzykrystaliczną (ICC) | Kontrola wtrąceń niemetalicznych | ||
| I | 1. Oznaczanie twardości. 2. Badanie ultrasonograficzne. 3. MTS. |
100 | nie są sprawdzane | każdy przedmiot obrabiany na żądanie rysunek |
jedna pusta próbka lub jedna próbka z roztopu | - |
| II | 1. Badanie właściwości mechanicznych w temperatura testu 20 °C. 2. Oznaczanie twardości. 3. Badanie ultrasonograficzne. 4. MTS. 5. Kontrola wtrąceń niemetalicznych. |
To samo | dwa puste miejsca lub dwie próbki z imprezy (z niższym i (górne wartości twardości) |
To samo | dwa puste miejsca lub dwa próbki z partii |
na jednym kawałku z roztopu |
| III | 1. Badanie właściwości mechanicznych w temperatura testu 20 °C. 2. Badanie właściwości mechanicznych w podwyższonej temperaturze testowej. 3. Oznaczanie twardości. 4. Badanie ultrasonograficzne. 5. MTS. 6. Kontrola wtrąceń niemetalicznych. |
" | To samo | " | To samo | To samo |
| IV | 1. Badanie właściwości mechanicznych w temperatura testu 20 °C. 2. Oznaczanie twardości. 3. Badanie ultrasonograficzne. 4. MTS. 5. Kontrola wtrąceń niemetalicznych. |
" | każdy puste miejsca |
" | każdy przedmiot obrabiany | " |
| V | 1. Badanie właściwości mechanicznych w temperatura testu 20 °C. 2. Badanie właściwości mechanicznych w podwyższonej temperaturze testowej. 3. Oznaczanie twardości. 4. Badanie ultrasonograficzne. 5. MTS. 6. Kontrola wtrąceń niemetalicznych. |
" | To samo | " | To samo | " |
Uwagi:
1. Partia składa się z półfabrykatów pochodzących z jednego stopu, poddanych wspólnie obróbce cieplnej.
początek l 5a
2. Partie grup II i III są montowane z półfabrykatów wykonanych według jednego rysunku. Dopuszcza się łączenie półfabrykatów według różnych rysunków, różniących się przekrojem poprzecznym nie więcej niż o 25%, o podobnej konfiguracji w partię.
3. Półfabrykaty części wykonane z wyrobów walcowanych o średnicy nieprzekraczającej 16 mm podlegają wyłącznie badaniu twardości, niezależnie od grupy. Wartość twardości jest wartością akceptacyjną i jest wpisana do certyfikatu.
4. Badaniom odporności na działanie MCQ podlegają wyłącznie wyroby ze stali gatunków 14Kh17N2 (KP 490), 07Kh16N4B, 07Kh16N4B-Sh.
5. Do półfabrykatów części przeznaczonych do urządzeń objętych "Przepisami projektowania i bezpiecznej eksploatacji urządzeń i rurociągów elektrowni jądrowych" nie stosuje się Grupy I; stosuje się Grupy II-V, przy czym Grupy II i IV stosuje się wyłącznie do części pracujących w temperaturach nieprzekraczających 100 °C.
6. W przypadku części objętych "Zasadami projektowania i bezpiecznej eksploatacji elektrowni jądrowych" przeprowadza się 100% badań ultradźwiękowych, co pokazano na rysunku.
7. Dla przedmiotów obrabianych grup I, II, III twardość jest cechą przejściową.
W przypadku półfabrykatów grup II i III o wysokiej twardości (min. 33,5 HRCэ), poddawanych obróbce cieplnej z uwzględnieniem konfiguracji części oraz długich półfabrykatów (powyżej 2 metrów), dopuszczalne jest określenie właściwości mechanicznych na jednym półfabrykacie lub próbce za pomocą wzorców twardości, które mieszczą się w określonej kategorii wytrzymałości dla wszystkich półfabrykatów w partii.
8. W przypadku przedmiotów z grup IV i V twardość nie jest cechą dostawy, lecz jest podawana w certyfikacie.
1.2.4. Właściwości mechaniczne półfabrykatów po obróbce cieplnej muszą odpowiadać wymaganiom podanym w tabeli 3.
W przypadku odpuszczania po prostowaniu, temperatura odpuszczania powinna wynosić:
dla wykrojów ze stali gatunków 07Kh16N4B, 07Kh16N4B-Sh, 14Kh17N2, 18Kh13N3, 20Kh13, 30Kh13, 30Kh13-Sh, 40Kh13 - 20-30° poniżej głównej temperatury odpuszczania;
dla półfabrykatów ze stali gatunków ХН35ВТ, ХН35ВТ-ВД, ХН35ВТЮ-ВД, 10Х11Н20Т3Р - odpowiadają temperaturze głównego odpuszczania (starzenia), jeżeli czas wytrzymywania nie przekracza 15% czasu trwania głównego starzenia.
W tym przypadku nie wykonuje się badania właściwości mechanicznych i oznaczania twardości po określonym odpuszczeniu.
1.2.5. Po obróbce cieplnej półfabrykaty poddaje się badaniu ultradźwiękowemu zgodnie z wymaganiami podanymi w tabeli 2, z wyjątkiem półfabrykatów o dużej twardości (min. 33,5 HRCэ), które poddaje się badaniu ultradźwiękowemu przed obróbką cieplną ze względu na fakt, że są one poddawane obróbce mechanicznej w celu obróbki cieplnej zgodnie z konfiguracją z tolerancją 0,5-3,0 mm na rozmiar.
1.2.5.1. Półfabrykaty części ze stali austenitycznych (ХН35ВТ, ХН35ВТ-ВД, ХН35ВТЮ-ВД, 10Х11Н20Т3Р), martenzytycznych (07Х16Н4Б, 07Х16Н4Б-Ш) uważa się za odpowiednie, jeżeli spełniają następujące wskaźniki:
naprawieniu podlegają wady o powierzchni równoważnej S 0 mm2 i większej;
nie dopuszcza się wad o powierzchni równoważnej większej niż S 1 mm 2 ;
niedopuszczalne są wady, które przy badaniu przetwornikiem bezpośrednim powodują osłabienie sygnału dolnego do poziomu S 0 mm2 lub niższego;
nie dopuszcza się wad o powierzchni równoważnej od S 0 mm2 do S 1 mm2 włącznie, jeżeli zostaną ocenione jako rozszerzone;
Nie dopuszcza się wad o powierzchni równoważnej od S 0 mm2 do S 1 mm2 włącznie, jeżeli ich liczba na 100 mm długości przedmiotu obrabianego przekracza n 0 .
Minimalna dopuszczalna odległość między branymi pod uwagę wadami wynosi 30 mm.
początek l 7
Tabela 3
| Gatunek stali | Grubość oryginalnego przedmiotu obrabianego, mm |
Kategoria siły, KP |
Właściwości mechaniczne w temperaturze testowej | Twardość | |||||||||
| 20 °C | 350 °C | według Brinella | według Rockwella | ||||||||||
Tymczasowa wytrzymałość na rozciąganie σ w , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Wytrzymałość na rozciąganie σ 0,2 , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Wydłużenie względne δ5 , % |
Zwężenie względne Ψ, % |
Uderzenie lepkość KCU- J/ cm2 (kgs·m/ cm2 ) |
Tymczasowy opór przerwa σ w , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Wytrzymałość na rozciąganie σ 0,2 , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Względny zwężenie Ψ, % |
NV | Średnica wydruku, mm | HRC | |||
| nie mniej niż | nie mniej niż | ||||||||||||
| 14Х17Н2 | do 60 | KP0 | 1080 (110) |
- | 10 | - | 39,0 (4.0) |
- | - | - | 321-429 | 3,40-2,95 | 32,0-45,5 |
| ponad 60 | 8 | 30,0 (3.0) |
- | ||||||||||
| do 100 | KP490 KP-50 |
685 (70) |
nie mniej niż 490 (50) |
15 | 40 | 59,0 (6.0) |
440 (45) |
345 (35) |
- | 207-285 | 4,20-3,60 | - | |
| ponad 100 | 10 | 49,0 (5,0) | |||||||||||
| 11Х13Н3 | do 110 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 33,5-43,5 |
ХН35ВТ (EI612) |
do 200 | KP390 (KP40) |
735 (75) |
nie mniej niż 390 (40) |
15 | 25 | 59,0 (6.0) |
590 (60) |
345 (35) |
20 | nie mniej niż 207 | nie więcej niż 4,20 | - |
ХН35ВТ-ВД (EI 612-VD) |
do 200 | KP390 (KP40) |
735 (75) |
nie mniej niż 390 (40) |
15 | 25 | 59,0 (6.0) |
590 (60) |
345 (35) |
25 | nie mniej niż 207 | nie więcej niż 4,20 | - |
| 10Х11Н20Т3Р | do 180 | KP490 KP-50 |
835 (85) |
nie mniej niż 490 (50) |
15 | 20 | 59,0 (6.0) |
635 (65) |
440 (45) |
15 | 255-321 | 3,80-3,40 | - |
| 25Х17Н2Б-Ш | do 150 | KP980 (KP 100) |
1270 (130) |
nie mniej niż 980 (100) |
8 | 30 | 39,0 (4.0) |
- | - | - | - | - | 44,5-53,5 |
| ponad 150 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 44,5-53,5 | |
ХН35ВТЮ-ВД (EI 787-VD) |
do 120 | KP635 (KP65) |
980 (100) |
nie mniej niż 635 (65) |
8 | 10 | 30,0 (3.0) |
- | - | - | 285-363 | 3,60-3,20 | - |
| ponad 120 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 285-363 | 3,60-3,20 | - | |
25X1MF (EI10) |
do 200 | KP590 (KP60) |
685 (70) |
590-785 (60-80) |
16 | 50 | 59,0 (6.0) |
- | 440 (45) |
- | 217-277 | 4.10-3.65 | - |
KP685 (KP70) |
785 (80) |
685-835 (70-85) |
16 | 50 | 59,0 (6.0) |
- | 520 (53) |
- | 255-311 | 3,80-3,45 | - | ||
KP490 KP-50 |
590 (60) |
490-685 (50-70) |
16 | 50 | 59,0 (6.0) |
- | 345 (35) |
- | 197-241 | 4,30-3,90 | - | ||
początek l 8
Ciąg dalszy tabeli 3
| Gatunek stali | Grubość oryginalnego przedmiotu obrabianego, mm |
Kategoria siły, KP |
Właściwości mechaniczne w temperaturze testowej | Twardość | |||||||||
| 20 °C | 350 °C | według Brinella | według Rockwella | ||||||||||
Tymczasowy opór- pęknięcie σ w , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Wytrzymałość na rozciąganie σ 0,2 , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Wydłużenie względne δ5 , % |
Odnieść się- zwężenie ciała Ja, % |
Uderzenie lepkość KCU- J/ cm2 (kgs·m/ cm2 ) |
Tymczasowy oprzeć się- Lenistwo przerwa σ w , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Wytrzymałość na rozciąganie σ 0,2 , N/ mm2 (kgf/ mm2 ) |
Odnieść się- ciało zwężenie Ja, % |
NV | Średnica nadruku chatka, mm |
HRC | |||
| nie mniej niż | nie mniej niż | ||||||||||||
| 38ХН3МФА | do 200 | KP685 (KP70) |
785 (80) |
685-850 (70-87) |
15 | 40 | 59,0 (6.0) |
- | 540 (55) |
- | 241-311 | 3,90-3,45 | - |
KP785 (KP80) |
880 (90) |
785-950 (80-97) |
14 | 40 | 59,0 (6.0) |
- | 640 (65) |
- | 262-331 | 3,75-3,35 | - | ||
KP880 (KP90) |
980 (100) |
880-1080 (90-110) |
11 | 35 | 59,0 (6.0) |
- | 735 (75) |
- | 277-352 | 3,65-3,25 | - | ||
07Х16Н4Б 07Х16Н4Б-Ш |
30-80 | KP685 (KP70) |
835 (85) |
nie mniej niż 685 (70) |
13 | 50 | 59,0 (6.0) |
720 (73,5) |
540 (55) |
50 | 229-262 | 4,00-3,75 | - |
KP735 (KP75) |
880 (90) |
nie mniej niż 735 (75) |
13 | 50 | 59,0 (6.0) |
720 (73,5) |
590 (60) |
50 | 248-285 | 3,85-3,60 | - | ||
| 18X13N3 | 8-110 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | nie mniej niż 401 | nie więcej niż 3,05 | - |
| 20X13 | 10-180 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 41,5-49,5 |
KP440 (KP45) |
835 (85) |
nie mniej niż 440 (45) |
15 | 50 | 69,0 (7,0) |
- | - | - | 197-248 | 4,30-3,85 | - | ||
KP590 (KP60) |
785 (80) |
nie mniej niż 590 (60) |
12 | 45 | 59,0 (6.0) |
- | - | - | 217-285 | 4.10-3.60 | - | ||
30X13 30X13-SH |
20-140 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 46,5-54,0 |
KP590 (KP60) |
805 (82) |
nie mniej niż 590 (60) |
12 | 45 | 39,0 (4.0) |
- | - | - | 217-285 | 4.10-3.60 | - | ||
| 40X13 | 10-100 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 47,5-57,0 |
początek l 9
Uwagi:
1. W przypadku części pracujących w temperaturach nieprzekraczających 100 °C, właściwości mechaniczne bada się w temperaturze 20 °C.
W przypadku części pracujących w temperaturach powyżej 100°C, ale nie wyższych niż 350°C, właściwości mechaniczne bada się w temperaturach 20°C i 350°C.
2. Wartości właściwości mechanicznych odnoszą się do próbek podłużnych.
W przypadku badania właściwości mechanicznych na próbkach stycznych i promieniowych dopuszcza się obniżenie właściwości mechanicznych w stosunku do wzorców tablicowych:
przy badaniu na próbkach stycznych: wytrzymałość na rozciąganie (σ w ) i granica plastyczności (σ 0,2 ) - po 5%;
wydłużenie względne (δ 5 ) i udarność (KCU) - po 2%;
zwężenie względne (Ψ) - o 20%;
przy badaniu próbek promieniowych: wytrzymałość na rozciąganie (σ w ) i warunkowa granica plastyczności (σ 0,2 ) - po 10%;
względne wydłużenie (δ 5 ) i względne skurczenie (Ψ) - po 35%;
wytrzymałość na uderzenia (KCU) - o 40%.
3. Obróbkę cieplną części ze stali gatunku 25X17N2B-Sh wykonuje się z minimalnymi naddatkami na powierzchni, przy czym przekrój poprzeczny półfabrykatów do obróbki cieplnej nie przekracza 60 mm.
4. W przypadku części wykonanych ze stali gatunków 25Kh17N2B-Sh, 14Kh17N2 (KP 0) i 11Kh13N3, przeznaczonych do pracy w środowiskach korozyjnych, poziom naprężeń obliczeniowych nie powinien przekraczać 245 N/ mm2 (25 kgf/ mm2 ).
5. Wartość twardości dla stali gatunku 11X13N3 dotyczy wykrojów o przekroju poprzecznym do obróbki cieplnej nie większym niż 60 mm.
6. W wyjątkowych przypadkach, na uzasadniony wniosek projektanta, dopuszcza się stosowanie gatunków stali ХН35ВТ (ЭИ 612) i ХН35ВТ-ВД (ЭИ 612-ВД) o KP 490 (KP 50). W tym przypadku normy dotyczące właściwości mechanicznych są określone w wymaganiach technicznych rysunków i są zapewnione poprzez selektywny dobór.
7. Dla stali gatunku 14X17N2 w wyjątkowych przypadkach po uzgodnieniu z wydziałem metalurgicznym przyznaje się kategorię wytrzymałości KP 0 32,0….45,5 HRCэ.
8. W przypadku półfabrykatów części wykonanych ze stali gatunku 10X11N20T3R (EI 696) urządzeń elektrowni jądrowych poddawanych obciążeniom cyklicznym, wartość względnego skurczu (Ψ) w temperaturze 350 °C musi wynosić co najmniej 20%, co jest zapewnione poprzez selektywny dobór i określone na rysunku. Rysunki takich części muszą być uzgodnione z działem metalurgii.
9. Właściwości mechaniczne w podwyższonych temperaturach dla stali gatunków 07Kh16N4B i 07Kh16N4B-Sh dla pierwszych pięciu wytopów nie stanowią badań odbiorczych, lecz są wpisywane do certyfikatu.
10. Gatunki stali 25Kh1MF i 38KhN3MFA na elementy złączne wyrobów wyprodukowanych zgodnie z wymaganiami "Warunków 01-1874-62" nie są stosowane w niniejszych warunkach technicznych.
Wartości S0 , S1 , n0 dla przekształtników prostych i pochylonych muszą odpowiadać tabeli 4.
1.2.5.2. Dla półfabrykatów części wykonanych ze stali martenzytycznej (11Х13Н3, 18Х13Н3, 25Х17Н2Б-Ш, 20Х13, 30Х13, 30Х13-Ш, 40Х13) i stali martenzytyczno-ferrytycznej (14Х17Н2):
przy badaniu przetwornikami bezpośrednimi i pochylonymi, podlegają rejestracji wady o powierzchni równoważnej 5 mm2 i większej;
Nie dopuszcza się wad o powierzchni równoważnej większej niż 5 mm2 , co zapewnia się poprzez selektywną selekcję.
1.2.5.3. Normy badań ultradźwiękowych dla przedmiotów obrabianych ze stali perlitycznej (25Kh1MF i 38KhN3MFA) muszą być zgodne z normą GOST 23304-78.
1.2.5.4. W razie konieczności rysunki części (półfabrykatów) muszą wskazywać obszary, w których wady stwierdzone podczas badania ultradźwiękowego nie są dopuszczalne.
Strefy te powinny obejmować części, w których grubość ścianki lub średnica netto jest mniejsza niż 30 mm.
W tym przypadku konieczne jest wykorzystanie stali uzyskanej metodą elektrożużlową lub łukową w próżni.
1.2.6. Metal półfabrykatów ze stali gatunków 14Kh17N2 (KP 490), 07Kh16N4B, 07Kh16N4B-Sh powinien być odporny na korozję międzykrystaliczną (ICC).
Tabela 4
| Typ konwertera | Klasa półfabrykatów według badań ultradźwiękowych | Grubość przedmiotu obrabianego w kierunku sondowania, mm |
S0 , mm2 |
S1 , mm2 |
n 0 , szt. |
| Bezpośredni | 1 | do 150 ponad 150 do 200 ponad 200 do 250 |
5 5 5 |
7 10 15 |
8 6 8 |
| 2 | do 100 ponad 100 do 250 |
5 10 |
15 20 |
6 7 | |
| Skłonny | 1 | do 100 ponad 100 do 150 ponad 150 do 200 ponad 200 do 250 |
5 20 40 70 |
7 20 40 70 |
8 5 - - |
| 2 | do 100 ponad 100 do 200 ponad 200 do 250 |
5 40 70 |
15 40 70 |
8 3 - |
Uwagi: 1. Klasa wykrojów wg UZK musi być określona w wymaganiach rysunkowych.
2. W przypadku badań ultradźwiękowych zgodnie z klasą 1 normy dotyczącej badań ultradźwiękowych
są dostarczane poprzez selekcję selektywną.
3. W przypadku przedmiotów obrabianych klasy 2 zgodnie z badaniem ultradźwiękowym, przy badaniu przetwornikiem bezpośrednim,
dla elementów o grubości do 100 mm liczba wad (n 0 ) jest równa
o powierzchni od 100 do 15 mm2 nie dopuszcza się więcej niż 2 sztuki, a o grubości powyżej
100 mm liczba defektów (n 0 ) odpowiada powierzchni od 15 do 20 mm 2
nie dopuszcza się więcej niż 3 sztuki.
1.2.7. Normy dopuszczalnej zawartości wtrąceń niemetalicznych zgodnie z wymaganiami podanymi w tablicy 5.
1.2.8. Koła zębate wykonane ze stali gatunków 14X17N2 o twardości 32,0….45,5 HRCэ, 11X13N3, 18X13N3 i 25X17N2B-Sh poddaje się dodatkowo badaniu metodą kapilarnej detekcji wad.
Pęknięcia o dowolnej długości, wgłębienia, wtrącenia niemetaliczne i inne wady pojawiające się w postaci liniowych śladów wskaźnikowych podczas badania kapilarnego są niedopuszczalne na powierzchni części.
Liniowy ślad wskaźnikowy charakteryzuje się stosunkiem długości do szerokości większym niż trzy.
Niedozwolone jest:
okrągłe znaki wskaźnikowe większe niż 5,0 mm;
cztery lub więcej okrągłych znaków wskaźnikowych o wymiarach mniejszych niż 5,0 mm w linii, przy czym odległość między krawędziami wynosi 1,5 mm lub mniej;
pięć lub więcej okrągłych znaków wskaźnikowych o wielkości mniejszej niż 5,0 mm na dowolnej powierzchni 40 cm2 i maksymalnej długości tej powierzchni 15 cm.
Wskazania mniejsze niż 1,0 mm nie są brane pod uwagę.
Zaokrąglony ślad wskaźnikowy charakteryzuje się stosunkiem długości do szerokości równym lub mniejszym od trzech.
W przypadkach wątpliwych producent ustala rodzaj śladów wskaźnikowych wykrytych podczas badania kapilarnego.
1.3. Kompletność.
1.3.1. Dla półfabrykatów przyjętych przez służbę kontroli jakości producenta wystawia się certyfikat, w którym określa się:
treść oznakowania;
gatunek stali i skład chemiczny wytopu (zgodnie z danymi certyfikacyjnymi zakładu dostarczającego wyroby walcowane);
początek l 13
Tabela 5
Normy dopuszczalnej zawartości wtrąceń niemetalicznych (na podstawie średniej wartości)
| Gatunek stali | Rodzaje inkluzji | |||||||
Tlenki strunowe (system operacyjny) |
Tlenki punktowe (Z) |
Krzemiany są kruche (CII) |
Krzemiany plastikowe (SP) |
Krzemiany nieodkształcalne (CH) |
Siarczki (Z) |
Azotki i węglikoazotki punktowe | Azotki i węglikoazotki strunowe | |
ХН35ВТ 10Х11Н20Т3Р ХН35ВТЮ-ВД 30X13-SH 07Х16Н4Б 14Х17Н2 11Х13Н3 20X13 30X13 40X13 18X13N3 ХН35ВТ-ВД 07Х16Н4Б-Ш 25Х17Н2Б-Ш |
2,5 2.0 2.0 1,5 2.0 3.5 2.0 3.5 2.0 2.0 2.0 |
2,5 2.0 2.0 1,5 2.0 3.5 2.0 3.5 2.0 2.0 2.0 |
2,5 2,5 1.0 1,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 |
2.0 2.0 1.0 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 |
2,5 2,5 2.0 1,5 2.0 2,5 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 |
2.0 2.0 1.0 1.0 2.0 2,5 2.0 2,5 2.0 2.0 2.0 |
4.0 2,5 3.0 1,5 1,5 2,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 |
4.5 4.5 4.5 1,5 1,5 2,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 |
zgodnie z TU 14-1-1665-76 zgodnie z TU 14-1-3573-83 zgodnie z TU 14-1-1062-74 | ||||||||
Uwagi:
1. Normy dopuszczalnej zawartości wtrąceń niemetalicznych dla wykrojów ze stali gatunków ХН35ВТ, 14Х17Н2 są normami akceptacyjnymi i są wpisywane do certyfikatu.
2. Normy dopuszczalnej zawartości wtrąceń niemetalicznych dla półfabrykatów ze stali gatunków 10Х11Н20Т3Р, ХН35ВТЮ-ВД, 30Х13-Ш, 07Х16Н4Б, 11Х13Н3, 20Х13, 30Х13, 40Х13, 18Х13Н3 nie są normami akceptacyjnymi dla 15 wytopów każdego gatunku stali. W przypadku gromadzenia danych statystycznych normy akceptacyjne zostaną ustalone do 01.07.93.
3. Normy dopuszczalnej zawartości wtrąceń niemetalicznych w półfabrykatach ze stali gatunków ХН35ВТ-ВД, 07Х16Н4Б-Ш, 25Х17Н2Б-Ш nie są ustalane; normami odbiorczymi są normy z certyfikatu dostawcy zgodnie z warunkami technicznymi określonymi w niniejszej tabeli. Jednocześnie dopuszcza się dowolną formę rejestrowania zawartości wtrąceń niemetalicznych w certyfikacie dostawcy zgodnie z OST 14-20-76 (w formie punktów lub w formie tekstu "zadowalający").
4. Dla półfabrykatów wykonanych ze stali gatunków 38ХН3МФА i 25Х1МФ zawartość wtrąceń niemetalicznych nie jest oznaczana.
kontrola makrostruktury (według danych certyfikacyjnych zakładu-dostawcy wyrobów walcowanych);
rodzaj obróbki cieplnej;
właściwości mechaniczne i twardość;
wyniki badań ultradźwiękowych;
wyniki badań odporności na MCC;
wyniki badania kapilarnego (zgodnie z pkt. 1.2.8.);
wyniki kontroli wielkości wtrąceń niemetalicznych;
numer seryjny produktu;
numer grupy;
ilość i waga półfabrykatów;
oznaczenie warunków technicznych.
Certyfikat podpisuje dział kontroli jakości producenta.
Jeżeli część jest częścią paszportową, formularz paszportowy jest opracowywany przez OGTE producenta i uzgadniany ze służbami technicznymi.
1.4. Znakowanie.
1.4.1. Znakowanie półfabrykatów powinno być wykonane zgodnie z GOST 7566-94 i powinno zawierać: oznaczenie rysunku, numer wytopu, numer części.
1.4.2. Prawidłowość oznakowania i zgodność jakości półfabrykatów z wymaganiami niniejszych warunków technicznych winna być potwierdzona pieczęcią kontroli jakości producenta.
2. WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA
2.1. Podczas wytwarzania półfabrykatów, wykonywania operacji załadunku i rozładunku oraz transportu producent powinien przestrzegać wymagań GOST 12.3.002-75, GOST 12.3.009-76, GOST 12.3.020-80, a także wymagań przepisów, zasad i instrukcji dotyczących inżynierii bezpieczeństwa, higieny przemysłowej i bezpieczeństwa przeciwpożarowego, uzgodnionych i zatwierdzonych w ustalony sposób.
3. ZASADY AKCEPTACJI
3.1. Odbiór każdego wykroju musi być przeprowadzony na podstawie wyników badań dostawczych przez dział kontroli jakości producenta wykroju oraz badań odbiorczych przez zewnętrzne jednostki odbiorcze zgodnie z wymaganiami niniejszych warunków technicznych.
3.2. Wszystkie przedmioty obrabiane podlegają kontroli jakości powierzchni, wymiarów i oznaczeń.
Do kontroli jakości wykrojów stalowych wybiera się:
do badania wytrzymałości na rozciąganie - po dwie próbki z próbki dla każdej temperatury badania;
do oznaczenia wytrzymałości na uderzenie - trzy próbki z próby;
do kontrolowania twardości każdego przedmiotu obrabianego;
do kontroli odporności na MCC - liczba próbek zgodnie z GOST 6032-89;
do kontroli wielkości wtrąceń niemetalicznych - liczba próbek zgodnie z GOST 1778-70; dopuszcza się stosowanie główek próbki rozciąganej badanej w temperaturze 20°C;
do badań penetracyjnych - koła zębate ze stali gatunków 14X17H2 (twardość 32,0….45,5 HRCэ), 11X13H3, 25X17H2Б-Ш, 18X13H3 wg wymagań rysunku;
do badań ultradźwiękowych - każdy detal wg wymagań rysunku.
3.3. Pobieranie próbek i przygotowanie próbek do badań mechanicznych przeprowadza się zgodnie z GOST 7564-97.
Prawidłowość wykonania próbki potwierdzona jest pieczęcią Działu Kontroli Jakości umieszczoną na każdej próbce.
Z każdej partii półfabrykatów pobiera się próbki w ilości 1% liczby półfabrykatów, lecz nie mniej niż dwie sztuki (półfabrykaty o dolnej i górnej granicy twardości).
Dopuszcza się oznaczanie właściwości mechanicznych jednego detalu przy liczbie detali w partii do 20 sztuk, jeżeli różnica w odbitkach twardości całej partii nie przekracza 0,30 mm dla KP 440 i jest mniejsza niż 0,20 mm dla KP 490 i większych.
3.4. W przypadku gdy konfiguracja wyrobów grupy IV i V, obrabianych do uzyskania wysokiej twardości (min. 33,5 HRCэ), nie dopuszcza naddatków na badania mechaniczne, dopuszcza się przeprowadzenie badań mechanicznych na próbkach wykonanych z próbki lub półfabrykatu (części), wybranych z tego samego półfabrykatu wyrobów walcowanych co część i poddanych obróbce cieplnej razem z półfabrykatem.
Twardość próbki lub przedmiotu obrabianego (części) musi mieścić się w kategorii wytrzymałości określonej na rysunku części.
3.5. Jeżeli w wyniku badań właściwości mechanicznych uzyskane zostaną wyniki niezadowalające, dopuszcza się powtórzenie badań na podwójnej liczbie próbek pobranych z tych samych półfabrykatów lub części, albo z innych półfabrykatów lub części o tej samej twardości.
Powtórne testy przeprowadza się dla wskaźników, dla których uzyskano wyniki niezadowalające.
Jeżeli wyniki testów okażą się niezadowalające, partia półfabrykatów może zostać dopuszczona do produkcji części po wielokrotnej obróbce cieplnej lub po przeprowadzeniu badań kontrolnych półfabrykatów, które nadają się do ponownego sortowania według twardości i właściwości mechanicznych.
Liczba powtórzeń obróbki cieplnej nie powinna przekraczać dwóch.
Dodatkowe odpuszczanie nie jest uważane za obróbkę cieplną.
3.6. Jeżeli wartość wtrąceń niemetalicznych nie spełnia wartości podanych w tabeli 5 niniejszych warunków technicznych, przeprowadza się powtórną kontrolę na podwójnej liczbie próbek. Z próbki do badania właściwości mechanicznych wycina się próbki do powtórnej kontroli.
W przypadku niezadowalających wyników po powtórnych badaniach, kwestię przydatności półfabrykatów rozstrzygają wspólnie organizacja zajmująca się materiałoznawstwem oraz producent.
4. METODY BADAŃ
4.1. Jakość powierzchni przedmiotu obrabianego sprawdza się bez czyszczenia poprzez kontrolę wizualną. Obszary budzące wątpliwości, na żądanie Działu Kontroli Jakości, muszą zostać oczyszczone i sprawdzone.
4.2. Kontrolę wymiarów przedmiotów obrabianych zapewnia się przy pomocy przyrządów pomiarowych i metod określonych w dokumentacji technologicznej producenta.
4.3. Próbę rozciągania należy wykonać na krótkich próbkach typu III nr 4 lub nr 6 zgodnie z GOST 1497-84 w temperaturze normalnej, a zgodnie z GOST 9651-84 w temperaturze podwyższonej.
4.4. Badanie odporności na uderzenia wykonuje się na próbkach typu I zgodnie z normą GOST 9454-78.
4.5. Pomiar twardości metodą Rockwella wykonuje się zgodnie z normą GOST 9013-59.
Pomiar twardości Brinella wykonuje się zgodnie z normą GOST 9012-59.
4.6. Badanie wykrojów ze stali gatunku 14X17N2 (KP 490),
07Kh16N4B, 07Kh16N4B-Sh na odporność na MKK przeprowadza się na próbkach podłużnych wyciętych ze środka przedmiotu obrabianego, metodą AM bez wywoływania nagrzewania zgodnie z GOST 6032-89. Czas trzymania w roztworze powinien wynosić 15 godzin. Promień krzywizny trzpieni powinien odpowiadać promieniowi krzywizny trzpieni dla próbek wykonanych ze stali ferrytycznych i austenityczno-martenzytycznych zgodnie z GOST 6032-89.
4.7. Wielkość wtrąceń niemetalicznych kontroluje się zgodnie z GOST 1778-70, metoda Ш-4.
4.8. Badania penetracyjne wykonuje się w celu wykrycia wad powierzchniowych na częściach zgodnie z pkt 1.2.7 niniejszych warunków technicznych według PN AE G-7-018-89, klasa czułości II dla przedmiotów obrabianych objętych "Przepisami projektowania i bezpiecznej eksploatacji urządzeń i rurociągów elektrowni jądrowych" oraz według RD 5.9537-80, klasa czułości II dla przedmiotów obrabianych o innym przeznaczeniu.
4.9. Badania ultradźwiękowe należy wykonywać zgodnie z normą PN AE G-014-89 (część 1) dla przedmiotów obrabianych objętych "Przepisami projektowania i bezpiecznej eksploatacji urządzeń i rurociągów elektrowni jądrowych" oraz zgodnie z normą OST 5.9675-88 dla przedmiotów obrabianych do innych celów.
5. TRANSPORT I MAGAZYNOWANIE
5.1. Przedmioty obrabiane mogą być transportowane koleją lub drogą lądową. Warunki transportu muszą być zgodne z GOST 15150-69.
Transport międzyoperacyjny oraz przewóz podczas operacji załadunku i rozładunku muszą gwarantować brak odkształceń resztkowych oraz zaburzeń kształtu, rozmiaru i jakości powierzchni.
5.2. Umieszczenie zaślepek na pojeździe musi odbywać się zgodnie z dokumentacją załadunkową opracowaną przez producenta.
5.3. Przy wykonywaniu czynności załadunkowych i rozładunkowych należy kierować się wymaganiami normy GOST 22235-76.
5.4. Konsument zobowiązany jest do przechowywania półfabrykatów zgodnie z warunkami przechowywania 4 normy GOST 15150-69.
Warunki przechowywania muszą gwarantować brak odkształceń resztkowych, ochronę powierzchni przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz zmianami kształtu i wymiarów.
