GOST 23862.16-79
GOST 23862.16−79 ziem rzadkich metale i ich tlenki. Metoda określania ceru i тербия (ze Zmianami N 1, 2)
GOST 23862.16−79
Grupa B59
MIĘDZYPAŃSTWOWY STANDARD
ZIEM RZADKICH METALE I ICH TLENKI
Metoda określania ceru i тербия
Rare-earth metals and their oxides. Method of determination of and cerium terbium
ISS 77.120.99
ОКСТУ 1709
Data wprowadzenia 1981−01−01
Rozporządzeniem Państwowego komitetu ZSRR według standardów od 19 października 1979 r. N 3988 data wprowadzenia zainstalowany 01.01.81
Ograniczenia okresu ważności cięcie za pomocą protokołu N 7−95 Międzypaństwowej rady ds. standaryzacji, metrologii i certyfikacji (ИУС 11−95)
WYDANIE ze Zmianami N 1, 2, zatwierdzone w kwietniu 1985 r., w maju 1990 r. (ИУС 7−85, 8−90).
Niniejszy standard określa люминесцентный metoda określania ceru i тербия w metalach ziem rzadkich i ich окисях.
Metoda opiera się na wszczęcie opartym na rtęci lub lampą ksenonową widma luminescencji jonów Celub jonu Тbw анализируемом roztworze i rejestracji otrzymanego promieniowania. Ułamek masowy zanieczyszczeń znajdują metodą dodatków.
Odstępach czasu określonych masowych udziałem domieszek tlenków:
w лантане i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
тербия | od 5·10% do 2·10% |
w неодиме i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
w празеодиме i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 5·10% |
w samarii i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
w европии i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
w гадолинии i jego tlenki: | |
тербия | od 5·10% do 2·10% |
w диспрозии i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
тербия | od 1·10% do 5·10% |
w гольмии i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
w тулии i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
тербия | od 5·10% do 2·10% |
w иттербии i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
w bezpłatny bezprzewodowy dostęp do internetu i jego tlenki: | |
тербия | od 5·10% do 2·10% |
w иттрии i jego tlenki: | |
cer | od 5·10% do 1·10% |
тербия | od 5·10% do 2·10% |
(Zmodyfikowana wersja, Zm. N 2).
1. WYMAGANIA OGÓLNE
1.1. Ogólne wymagania dotyczące metody analizy — według GOST 23862.0−79.
2. APARATURA, MATERIAŁY I ODCZYNNIKI
Спектрофлуориметр MPF-4 firmy Хитачи z lampą ksenonową lub podobne urządzenie.
Cylindry pomiarowe z притертыми korkami o pojemności 10 cm.
Kolby pomiarowe o pojemności 100 cm.
Szklanki o pojemności 100 cm.
Pipety szklane o pojemności 1 i 10 cm.
Wielokanałowe ПЛО1−20, o pojemności 0,02 cm.
Płytka elektryczna.
Kwas solny szczególnej czystości według GOST 14261−77 lub kwas solny według GOST 3118−77, h. h., rozcieńcza się 1:1.
Kwas siarkowy według GOST 4204−77, h. h.
Amoniakowa według GOST 3760−79.
Wodoru nadtlenek według GOST 10929−76.
Cyna двухлористое.
Тербия tlenek marki Тв0-I.
Dwutlenek ceru marki ЦеО-SS.
Roztwór ceru zapasowy, który zawiera 0,3 mg/cm(w przeliczeniu na dwutlenek ceru): 150 mg dwutlenku ceru umieścić w zlewce o pojemności 100 cm, приливают 10 cmstężonego kwasu siarkowego, rozpuszcza się podczas ogrzewania na elektrycznej płytce z dodatkiem 20 cmnadtlenku wodoru. Roztwór zobojętnia amoniakiem i dodaje się nadmiar amoniaku do wypadania osadu wodorotlenku ceru. Osad odsączono, dwukrotnie przemyto ciepłą wodą, rozpuszcza się w kwasie solnym, rozcieńczonym 1:1. Roztwór przenoszą w kolbie miarowej o pojemności 500 cmi dostosowane wodą do kreski.
Roztwory ceru robocze 1−5 (patrz tab.1) przygotowują rozcieńczeniu roztworu zapasowego ceru wodą do 1000, 500, 200, 100 i 20 razy.
Udział masowy tlenku ceru w próbach i zalecane jako dodatków do tych prób robocze roztwory o różnym stężeniu dwutlenku ceru przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1
Udział masowy dwutlenku ceru, % |
Masa zaczepu, g |
Pokój roboczego roztworu dwutlenku ceru | Masowe stężenie roztworów roboczych (w przeliczeniu na dwutlenek ceru) mg/cm·10 |
Od 5·10% do 1·10 |
1,0 |
1 |
0,3 |
Od 1·10% do 5·10 |
0,5 | 1 | 0,3 |
2 |
0,6 | ||
Od 5·10% do 1·10 |
0,5 |
2 |
0,6 |
3 |
1,5 | ||
Od 1·10% do 5·10 |
0,1 |
1 |
0,3 |
2 |
0,6 | ||
Od 5·10% do 1·10 |
0,1 |
3 |
1,5 |
3 |
1,5 | ||
4 |
3,0 | ||
Od 1·10% do 5·10 |
0,1 |
4 |
3,0 |
5 |
15,0 |
Roztwory są zalecane dla dwóch dodatków (mniejszym i większym) na próbie przy podnośniku próby 1 roku.
Roztwór тербия zapasowy, zawierający 1 mg/cmтербия (w przeliczeniu na tlenek тербия): 0,1 g tlenku тербия umieścić w zlewce o pojemności 100 cm, приливают 5 cmkwasu solnego i rozpuszcza się po podgrzaniu. Roztwór przenoszą w kolbie miarowej o pojemności 100 cmi dostosowane wodą do kreski.
Roztwory тербия robocze o stężeniu 10 µg/cmi 100 µ g/cmтербия (w przeliczeniu na tlenek) przygotowują rozcieńczeniu roztworu zapasowego тербия odpowiednio 100 i 10 razy.
Udział masowy tlenku тербия w próbach i zalecane jako dodatków do tych prób roztwory o różnym stężeniu тербия przedstawiono w tabeli.1a.
Tabela 1a
Udział masowy tlenku тербия, % |
Masa zaczepu, g |
Masowe stężenie roztworów roboczych |
Od 5·10% do 1·10 |
4 |
10 |
Od 1·10% do 5·10 |
2 |
10 |
Od 5·10% do 1·10 |
2 |
100 |
Od 1·10% do 5·10 |
1 |
100 |
Od 5·10% do 2·10 |
1 |
1000 |
Rozdz.2. (Zmodyfikowana wersja, Zm. N 1, 2).
3. DEFINICJA CERU
3.1. Tuz frekwencyjnych analizowanego próbki o masie 0,1−1 g (w zależności od zawartości cer) umieszcza się w zlewce o pojemności 100 cm, приливают 10 cmkwasu solnego (1:1), rozpuszcza się podczas ogrzewania na płytce, dodając kilka kropel nadtlenku wodoru. W przypadku żółtego zabarwienia roztworu dodać kilka kryształków (2−5 szt.) двухлористого cyny, aż do całkowitego zaniku zabarwienia. Roztwór упаривают do wilgotnych soli, rozpuszczone w minimalnej ilości wody, приливают 1 cmroztworu kwasu solnego (1:1), przenoszą w cylinder miarowy i doprowadzic wode do 10 cm.
W trzy probówki o pojemności 15−20 cmwstrzykuje się pipetą 3 cmanalizowanego roztworu.
W pierwszej probówki wprowadzić 2 cmwody, drugą i trzecią na 1 i 2 cmodpowiednio roztwory robocze ceru tak, aby ilość cer było w przybliżeniu równe i powyżej dwa razy przewidywana liczba ceru w frekwencyjnych analizowanego próbie.
Równocześnie z analizą próbki spędzają kontrolny doświadczenie na odczynnik
s.
3.2. Wzbudzenia i rejestracja widm luminescencji
Przygotowane roztwory przelewa się na przemian w кварцевую kuwetę, począwszy od większej suplementy. Kuweta kwarcowa mieści się w кюветодержатель спектрофлуориметра IPC-4 (spektrofotometru SF-4 w analizie празеодима i jego tlenki).
Widmo luminescencji pobudzają promieniowania ksenonowe, podczas analizy празеодима i jego opartym na rtęci tlenku. Długość fali linii wzbudzenia — (255±3) nm. Pasek wzbudzenia trójwartościowego ceru jest rejestrowany w zakresie 300−400 nm. Maksimum pasma — 355 nm. Czułość wzmacniacza i szczelinę wyjściową regulują w zależności od wielkości sygnału.
Szczelina wejściowa otwarta całkowicie.
Napięcie na фотоумножителе — 800 W.
3.1, 3.2. (Zmodyfikowana wersja, Zm. N 1).
3a. DEFINICJA ТЕРБИЯ
3a.1. Tuz frekwencyjnych analizowanego próbki o masie od 1 do 4 g (w zależności od zawartości тербия) umieszcza się w zlewce o pojemności 100 cm, приливают 10−40 cmkwasu solnego (1:1) i rozpuszcza się po podgrzaniu. Roztwór упаривают do 4−8 cm, tłumaczą w cylinder miarowy o pojemności 10 cmi doprowadzic wode do 10 cm. Analizowany roztwór wlewa się do кварцевую kuwetę i zarejestrować widmo luminescencji тербия w zakresie długości fal 520−570 nm przy wszczęciu promieniowania 220 nm. Szczelina монохроматора wzbudzenia 20 nm, szczelina монохроматора emisji 10 nm, prędkość skanowania 60 nm/min.
W każdej регистрограмме mierzą wysokość szczytu pasma luminescencji тербия podczas 544 nm.
Wymiernym roztwór tłumaczą w ten sam cylinder miarowy i wstrzykuje dodatek roztworu roboczego тербия () na poziomie planowanego jego zawartości w próbce (patrz tab.1a).
Roztwór dokładnie wymieszać, ponownie zalać w кварцевую kuwetę i zarejestrować widmo luminescencji тербия, mierzą wysokość szczytu ().
Roztwór z pierwszym dodatkiem tłumaczą w ten sam cylinder miarowy i wstrzykuje drugi dodatek równą pierwszej. W ten sposób druga (całkowita) dodatek przekracza w przybliżeniu dwa razy planowanej treści тербия w próbie (patrz tab.1a). Roztwór dokładnie wymieszać i zarejestrować widmo luminescencji тербия, mierząc wysokość szczytu ().
Rozdz.3a. (Wprowadzony dodatkowo, Zm. N 2).
4. PRZETWARZANIE WYNIKÓW
4.1. W każdej регистрограмме mierzą wysokość () szczyt analitycznej paski ceru.
Ułamek masowy tlenku ceru () w procentach, oblicza się według wzoru
,
gdzie — wysokość szczytu pasma ceru do roztworu próbki, podziałka skali;
— wysokość szczytu pasma ceru w próbie z dodatkiem, podziałka skali;
— wysokość szczytu pasma kontrolnego doświadczenia, podziałka skali;
— stężenie roztworu roboczego ceru, wprowadzonego jako suplementy, mg/cm;
— ilość wprowadzonego roztworu roboczego ceru, cm;
— objętość roztworu, wzięty do pomiaru cm;
— całkowita objętość roztworu cm;
— masa zaczepu frekwencyjnych analizowanego próby r.
Za wynik analizy przyjmuje się wartość średnią z dwóch wyników definicji, otrzymanych przy obliczaniu dwóch doba
вкам.
4.2. Rozbieżności wyników równoległych definicji, a także wyniki dwóch badań nie powinny przekraczać wartości dopuszczalnych odchyłek, podanych w tabeli.2 i 2a.
Tabela 2
Analizowane podstawa |
Udział masowy dwutlenku ceru, % |
Dopuszczalna rozbieżność, % |
Neodym, holm, tul, iterb i ich tlenki |
5·10 |
3,0·10 |
Lantan, samar, europ, dysproz, itr i ich tlenki |
5·10 |
1,5·10 |
Lantan, neodym, samar, europ, dysproz, holm, tul, iterb, itr i ich tlenki |
5·10 |
1,0·10 |
Lantan, prazeodym, neodym, samar, europ, dysproz, holm, tul, iterb, itr i ich tlenki |
5·10 |
1,0·10 |
Lantan, prazeodym, neodym, samar, europ, dysproz, holm, tul, iterb, itr i ich tlenki |
5·10 |
0,7·10 |
Tabela 2a
Analizowane podstawa |
Udział masowy tlenku тербия, % |
Dopuszczalna rozbieżność, % |
Lantan, gadolin, dysproz, tul, lutet, itr i ich tlenki | 5·10 |
2·10 |
5·10 |
2·10 | |
5·10 |
1,3·10 | |
2·10 |
0,4·10 |
(Zmodyfikowana wersja, Zm. N 1, 2).
4.3. Ułamek masowy tlenku тербия () w procentach, oblicza się według wzoru
,
gdzie — masa тербия w pierwszej lub drugiej (sumarycznej) dodatkowi, mcg;
— wysokość szczytu pasma luminescencji тербия dla roztworu próbki, mm;
— wysokość szczytu pasma luminescencji тербия dla roztworu próbki z dodatkiem pierwszej lub drugiej (sumarycznej), mm;
— masa zaczepu frekwencyjnych analizowanego próby r.
Za wynik analizy przyjmuje się wartość średnią z dwóch wyników definicji, otrzymanych przy obliczaniu dwóch dodatkom.
(Wprowadzony dodatkowo, Zm. N 2).